ΤΙΤΛΟΣ: Ολοκληρωμένη αξιοποίηση γεωργικών υπολειμμάτων παραδοσιακών και καινοτόμων καλλιεργειών σε προϊόντα προστιθέμενης αξίας
ΑΚΡΩΝΥΜΙΟ: OLHE
ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΡΓΟΥ: Τ6ΥΒΠ-00161
Ο κλάδος της επεξεργασίας ξύλου είναι βασικός πυλώνας της παγκόσμιας οικονομίας και ιδιαίτερα της κυκλικής οικονομίας. Σήμερα, υπάρχει έλλειψη ξυλείας, λόγω της αποψίλωσης των δασών, της ανεπαρκής διαχείρισης και αξιοποίησής τους καθώς και των αυξανόμενων απαιτήσεων σε ξύλο για πολτό και παραγωγή χημικών προϊόντων με βιο-διύλιση (biorefinery). Από την άλλη μεριά, η αύξηση του πληθυσμού του πλανήτη και η αυξανόμενη στροφή των καταναλωτών σε οικολογικά προϊόντα δημιουργούν αυξημένη ζήτηση σε προϊόντα ξύλου (ξυλοσανίδες όπως π.χ. μοριοσανίδες, ινοσανίδες, αντικολλητά κλπ) που χρησιμοποιούνται στην επιπλοποιία και στις εσωτερικές κατασκευές. Μια λύση που αξίζει να εξεταστεί για την αντιμετώπιση του θέματος, είναι η αντικατάσταση ξύλου στις διάφορες κατασκευές από άλλα λιγνοκυτταρινούχα υλικά γεωργικών καλλιεργειών. Η επεξεργασία, μεταποίηση και τυποποίηση αγροτικών προϊόντων συνοδεύονται από την παραγωγή ενός τεράστιου όγκου υγρών ή και στερεών αποβλήτων, η εκμετάλλευση και σωστή περιβαλλοντική διαχείριση των οποίων αποτελεί μια σημαντικότατη πρόκληση διεθνώς.
Από τις παραδοσιακές Ελληνικές καλλιέργειες με ιδιαίτερα μεγάλη έκταση καλλιεργούμενων εδαφών αλλά και ταυτοχρόνως με πολύ μεγάλο όγκο αποβλήτων τόσο αρχικής καλλιέργειας όσο και μετά την παραλαβή του κύριου προϊόντος είναι η ελιά. Με ετήσια πανελλήνια παραγωγή ελαιόλαδου 300.000-400.000 τόνους, η Ελλάδα παράγει μια μεγάλη ποσότητα αποβλήτων τα οποία απορρίπτονται στο περιβάλλον χωρίς καμία ιδιαίτερη επεξεργασία. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της ελαιοκαλλιέργειας και της παραγωγής ελαιόλαδου είναι ιδιαίτερα σημαντικές στην χώρα μας λόγω των υγρών και στερεών αποβλήτων που παράγονται κατά την ετήσια κλάδευση των δέντρων (μικρά κλαδιά) και κατά την ελαιοποίηση (ελαιοπυρήνας, φύλλα ελιάς) τα οποία αποτελούν σημαντική ποσότητα βιομάζας που μένει πρακτικά αναξιοποίητη.
Επίσης, η νομιμοποίηση από το Ελληνικό κράτος της καλλιέργειας της βιομηχανικής κάνναβης, έχει οδηγήσει τον τελευταίο χρόνο σε μια αλματώδη αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων καθώς πρόκειται για μια κερδοφόρα εναλλακτική καλλιέργεια με πλήθος βιομηχανικών εφαρμογών. Και σε αυτή την περίπτωση όμως η μεταποίηση και επεξεργασία του φυτικού υλικού συνοδεύονται από έναν τεράστιο όγκο αποβλήτων τα οποία διαθέτουν υψηλό οργανικό φορτίο και συχνά οδηγούνται σε καύση με βλαβερές συνέπειες στο περιβάλλον.
Αντικείμενο του έργου είναι η κατασκευή καινοτόμων και οικολογικών ξυλοσανίδων από απόβλητα της ελαιουργίας και της πρωταρχικής χρήσης της βιομηχανικής κάνναβης, με τη χρήση νέων συγκολλητικών ουσιών παρασκευασμένων από πρώτες ύλες φυτικής προέλευσης.
Στο παρόν έργο θα χρησιμοποιηθούν απόβλητα ελαιουργίας (μικρά κλαδιά ελιάς), και ελαιοκομίας (φύλλα και ελαιοπυρήνας) καθώς και απόβλητα καλλιέργειας βιομηχανικής κάνναβης (εσωτερικό ξυλώδες τμήμα του βλαστού του φυτού, φύλλα και σπόροι), πριν και μετά την απομάκρυνση των χημικών συστατικών τους που δύνανται να είναι χρήσιμα σε άλλες εφαρμογές υψηλής αξίας, στην κατασκευή ξυλοσανίδων. Συγκεκριμένα, τα ξυλώδη υλικά (κλαδιά ελιάς και βλαστός κάνναβης) θα χρησιμοποιηθούν σε 100% αντικατάσταση παρθένου ξύλου για την κατασκευή μοριοσανίδων, ενώ τα υπόλοιπα μη ξυλώδη υλικά θα κονιορτοποιηθούν και θα χρησιμοποιηθούν ως συστατικά του μείγματος συγκόλλησης στην κατασκευή αντικολλητών. Για όλων των τύπων ξυλοσανίδων του έργου, θα αναπτυχθούν νέες συγκολλητικές ουσίες από πρωτεΐνη, ώστε τα τελικά προϊόντα που θα προκύψουν να είναι «πράσινα» και να ανταποκρίνονται στις νέες απαιτήσεις της αγοράς. Τέτοιες σανίδες θα κατασκευαστούν για πρώτη φορά στα πλαίσια του παρόντος έργου.
Στόχοι του έργου είναι:
1. Να προτείνει λύσεις για την ολοκληρωμένη και αξιοποίηση των αποβλήτων από την καλλιέργεια της ελιάς και την ελαιοποίηση καθώς και της βιομηχανικής κάνναβης στην παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας
2. Να ανταποκριθεί στις ανάγκες της αγοράς για νέα «πράσινα» σύνθετα προϊόντα ξύλου παρασκευασμένα με βιώσιμο τρόπο, εναρμονισμένα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας